Beter is de vijand van het Goede : over het recht op fouten maken

Ikke?    Ik ben helemaal geen perfectionist hoor.  Neen, echt,… het tegendeel zelfs….  Ik kan tegenwoordig redelijk goed fouten maken.  Meer nog, ik ben zelfs zover dat ik geleerd heb mijn fouten te omarmen en beschouwen als lessen.  Ja, zover ben ik echt… NOT! (*rolmetmijnogen*)

Hoe kan ik mezelf soms wijsmaken dat ik daar helemaal voorbij ben en dat ‘falen’ (eek, wat een lelijk woord is dat toch) mij niet meer raakt.  Hoe moeilijk dat is, voor een ‘gewezen perfectionist’ als ik, lees je hieronder.

Het imperfecte omarmen

Lap!  Daar staat het dan ! Duidelijk en breed uitgesmeerd op mijn Facebook-pagina. Te kijk gezet voor iedereen…  Een kemel van een dt-fout!

“Oh nee, oh neen!!!!! Schaamtelijk” … raast het door mijn hoofd!   En het staat er al zeker een uur op…. Hoeveel mensen hebben dat gezien?  Hoeveel taalnazi’s hebben zich al omgedraaid in hun graf, luidop gelachen, misprijzend gekeken, mijn professionaliteit in vraag gesteld….  Help! *slik*

En onmiddellijk zoek ik de ‘delete’ knop.  Bericht verwijderen…. oef!  Nog geen likes…. misschien heeft niemand het gezien.   Misschien kan ik mijn ‘fout’ nog rechtzetten en doen alsof het nooit bestaan heeft.  Pfieuw!  Op het nippertje : ego en gezicht gered.

Het imperfecte omarmen is een nobel doel en er bestaan zelfs Japanse woorden voor tegenwoordig : Wabi Sabi en de schoonheid van het perfecte imperfecte.    In realiteit is het toch vaak iets moeilijker om dit op alles toe te passen en knaagt het wanneer bepaalde zaken niet ‘juist’ zijn in mijn ogen (of in die van de ander).

Fauten maecken mach

Het roept bij mij dan onmiddellijk enkele filosofische vragen op en wat vind ik daar nu echt van?  Mag je ook iets doen dat je niet helemaal perfect beheerst?  Heeft dat (voldoende) waarde om te delen met de rest van de wereld?  Of kan je niet streng genoeg zijn voor jezelf? Kan je de lat maar beter zo hoog mogelijk leggen.  Tenslotte ben je toch een professional…

Als je naar buiten wil komen met teksten, meningen, opinies, schrijfsels… dan moet je op zijn minst toch wel een beetje kunnen schrijven…  al was het maar gewoon foutloos kunnen spellen.  Toch?  Altijd!

Ik kan dat dus niet altijd foutloos spellen.  Ik vind dat echt moeilijk en de laatste jaren wordt het moeilijker en moeilijker lijkt me.   En ik schaam me daar soms voor.    Hoe ouder ik word, hoe meer ‘fouten’ ik lijk te maken…

Het heeft met allerlei zaken te maken….  Ik heb minder ‘voeling’ met de spelling van woorden sinds ik alles typ.  Schrijven met de hand, gaat trager en doe ik bewuster dan typen op een klavier.

Haastigheid en multitasken zijn 2 zaken die niet noodzakelijk leiden tot bewuste en doordachte acties.   Ik maak mij vaak aan beiden schuldig.  Heel vaak zelfs tegelijk.  Voeg daar nog een snuifje impulsiviteit en natuurlijke nonchalance aan toe en je krijgt spelfouten of andere ‘slordigheden’.

De jeugd kent dat gevoel helemaal niet zo lijkt het.  Ze ontwikkelen een soort van nieuwe fonetische sms-taal die verre van perfect is en alle spellingsregels tart en vinden dat helemaal ok.  In hun ogen zijn er belangrijkere zaken om van wakker te liggen… (hun haar of hun lief bijvoorbeeld).  “Zolang je begrijpt wat ik bedoel, wat maakt het dan uit of het correct geschreven is, mam?”

Op facebook zie ik ondertussen wel vaak geërgerde posts verschijnen die er een sport van maken om zoveel mogelijk triestige taalfouten aan het licht te brengen en de makers ervan aan het kruis te nagelen.  Een dubbel gevoel geeft mij  dat… en ook soms een beetje schrik.

Je zwakte is jouw grootste kracht

Dat dacht ik dan toen ik aan dit blogartikel begon.  Ik kan me namelijk niet voorstellen dat ik alleen sta met dat gevoel.  Ik kan me niet voorstellen dat andere mensen NOOIT spelfouten maken en zich daar nooit voor schamen.

Dus dacht ik , in het kader van ‘kwetsbaar delen’ en ‘walking my talk’ ... laten we dit eens in de groep gooien.  Misschien kan ik anderen inspireren om samen met mij het meer ‘menselijke’ van fouten maken te omarmen.  Om toe te geven dat dat moeilijk blijft.   Misschien kunnen we leren om onszelf en de ander niet onmiddellijk aan het kruis te nagelen wanneer het gebeurt.  En dan bedoel ik uiteraard niet enkel spelfouten (die zijn maar van symbolische waarde).     I’m only Human after all.

Sommige mensen staan op de eerste rij om bij anderen “de fout” te zoeken.  Mismatchen heet dat en ze zijn vooral goed in het zoeken naar dat wat nog beter kan, naar foutjes en ‘spijtige missers’…   Hun filters staan scherp hierop afgesteld.

Het zijn vaak kritische geesten die heel goed werk verrichten in eindredactie, redigeren, kwaliteits- en andere controles, ….  Vaak hebben ze een ongelofelijk oog voor detail en gevoel voor kwaliteit.  Ze zijn zorgvuldig en perfectionistisch ingesteld.  Allemaal zeer bewonderenswaardige talenten.  Ze floreren en glunderen wanneer ze er weer eens in geslaagd zijn om het foutje uit de tekst te halen.  Ze kunnen geen ‘fouten’ verdragen.

Deze kwaliteit komt je sterk van pas in het leven en is cruciaal zelfs in bepaalde jobs.  Maar vaak ook lopen deze mensen vast op het andere uiteinde van het spectrum.  Vinden ze het moeilijk om te focussen op datgene wat er wel goed gaat.  Ze hebben de neiging om te focussen op de problemen en de beperkingen.  Hierdoor zijn ze ook vaker onderhevig aan stress en donkere gedachten.    Out-of-the-box denken, buiten de lijntjes kleuren en creativiteit is vaak moeilijker voor hen.  Evenals omgaan met de veranderingen en wispelturigheden van het leven.  “Elk voordeel heb een nadeel.” zei Cruyff.

Beter is de vijand van het Goede

‘Fouten’ zijn een concept, een gedachte.   Het is een afspraak om bepaalde woorden op een bepaalde manier te schrijven, werkwoorden op een bepaalde manier te vervoegen…. Afspraken worden vaak herzien.   Spelling is onderhevig aan evolutie ook, wat “Goed” is en wat “Fout” ook.  Om de aantal jaar wordt zelfs het Groene Boekje aangepast en onze spellingsregels herzien.  Ik ben benieuwd waar dat heengaat.  Zouden we op een bepaald moment evolueren naar een fonetische taal die je schrijft zoals ze klinkt?

Tot het zover is wil ik mijn best doen om zo foutloos mogelijk te schrijven.   Ik wil blijven leren van mensen die dat goed kunnen en mezelf daarin zo goed mogelijk aansturen.  Daarnaast wil ik vooral mijn best doen om mijn creativiteit niet te laten beknotten door mijn angst voor spelfouten.  En wil ik mijn zelfvertrouwen en mijn expertise en vakkundigheid niet linken aan mijn vermogen om steeds foutloos te spellen.

Met de kans dat ik nu redelijk wat taalpuristen tegen de haren strijk 🙂  Willen jullie aub mijn tekst even nalezen?  Ik ben er zeker van dat jullie nog wel ergens een foutje kunnen vinden.   Alvast bedankt om het mij te melden.

Met eigen-wijze groeten,

San

Deel op: